3 Mart 1924 günü hilafet kaldırıldı. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’yla eğitim birliği sağlandı. Şeriye ve Evkaf Vekâleti’ne son verildi. Ulus devletinin en büyük zaferine imza atıldı.
Türkiye’nin modernleşmesi ve laikleşmesinin en önemli kilometre taşlarından olan 3 Mart Devrim Yasaları’nın kabul edilişinin üzerinden 99 yıl geçti. Karşıdevrimci iktidarların saldırdığı üç temel devrim, gücünü Atatürk’ten ve Türk Aydınlanmasından alıyor...
Cumhuriyetin yol haritası niteliğindeki bu yasalar ile çoklu hukuk ve eğitim sistemi tarihe karıştı, hilafet kaldırıldı ve laik, demokratik Cumhuriyet yolunda en büyük adımlardan biri atıldı. Şeriye ve Evkaf Vekâleti kaldırıldı. Yerine bakanlık düzeyinden düşürülen Diyanet kuruldu. Ayrıca, Öğretim Birliği Yasası’yla ulusal, laik ve bilimsel eğitim tesis edildi.
Artvin Baro Başkanlığı’ndan 3 Mart Devrim Yasaları’nın 99. yılında yapılan açıklamada, “Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 3 Mart 1924 tarihinde kabul edilen üç yasa, hukuk devletinin temeli ve Cumhuriyet’in yol haritası niteliğindedir.
Bu üç yasa ile ikili hukuk ve ikili eğitim sisteminin yanı sıra hilafet de kaldırılarak demokratik, laik hukuk devleti yolunda en büyük adım atılmıştır.
Kabul edilen ilk kanunla, dinin ve ordunun siyaset aracı olarak kullanılmasının önlenmesi amaçlanmıştır. Şeriye ve Evkaf Bakanlığı kaldırılmış; Şeyhülislamlık, şeri mahkemeler ve fetva usulü tarihe karışmıştır.
İkinci olarak kabul edilen Tevhid-i Tedrisat Kanunu (Öğretim Birliği Yasası) ile kız çocuklarına erkek çocuklarıyla eşit eğitim imkanı sağlanmış ve bilimsel düşüncenin önü açılmıştır.
Üçüncü kanun ile de hilafet kaldırılarak, laiklik ilkesinin temeli atılmıştır.
Cumhuriyet’in eşsiz hukuk devriminin sacayağını oluşturan ve Türkiye’nin çağdaş dünyanın onurlu bir üyesi olmasının önünü açan 3 Mart Devrim Yasalarının kabul edilmesinin 99. yılı kutlu olsun” ifadeleri yer aldı.
Dilan Şahinbaş
